GZSN „Start” Gorzów Wlkp.
W połowie lat 70-tych ubiegłego wieku mgr Ryszard Sawicki i Elżbieta Ładnowska korzystając z wieloletnich doświadczeń, dostrzegli potrzebę nadania konkretnej formy organizacyjnej początkującemu ruchowi sportu niepełnosprawnych. Przygotowano wstępną strukturę, którą 3 1 grudnia 1975 r. założono w Wydziale Spraw Wewnętrznych Urzędu Wojewódzkiego. Po dwóch tygodniach, 12 stycznia 1976 r. w Rejestrze Stowarzyszeń i Związków znalazło się MIĘDZYSPÓŁDZIELNIANE OGNISKO SPORTU, REHABILITACJI, TURYSTYKI I WYPOCZYNKU ZSSP „START”, z siedzibą w Gorzowie Wlkp.
Do struktur nowopowstałego Stowarzyszenia wprowadzono już istniejące związki, statutowo zaangażowane w pomoc inwalidom: Spółdzielnia Inwalidów „WARTA”, „SIZEL”, „ODNOWA” z Gorzowa Wlkp. oraz Spółdzielnie „ZIEMIA STRZELECKA” ze Strzelec Krajeńskich oraz „PRESPO” ze Słubic. Powstała organizacja przejęła również swoisty nadzór, koordynujący poczynania blisko 20 Kół Sportowo-Turystycznych, działających przy Spółdzielniach Pracy, zwłaszcza w obszarze sportowo-rekreacyjnym. Wymienione instytucje, jako struktury autonomiczne realizowały zajęcia ruchowe (lekka atletyka, łucznictwo, gry zespołowe, tenis stołowy, pływanie, gimnastyka, turystyka itp.), prowadzone przez wykwalifikowanych instruktorów, przede wszystkim dla swoich członków. Na naszym terenie wśród trenerów związanych z gorzowskim Stowarzyszeniem najbardziej aktywni byli : Kazimierz Nir, Zenon Kowalski, Ryszard Sawicki i Barbara Telesińska.
Obok bieżących treningów współorganizowali zawody sportowe, ponieważ rywalizacja bezpośrednia dostarczała ich podopiecznym najwięcej satysfakcji. W wieloletniej aktywności MOSRTiW, obok zmian strukturalno-organizacyjnych, mnożyły się zmiany nomenklaturowe. Już w 1979 r. powstało Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Spółdzielczości Pracy „Start”, aby trzy lata później zmienić nazwę na Wojewódzkie Zrzeszenie Sportu Niepełnosprawnych „Start”, a po następnych 4 latach tj. od 1999 roku ustalić ostateczna nazwę na GORZOWSKI ZWIĄZEK SPORTU NIEPEŁNOSPRAWNYCH „START”. Wśród licznych przyczyn takiego stanu rzeczy jedną z ważniejszych były zawirowania polityczno-ekonomiczne, zwłaszcza z przełomu lat 80/90-tych istotnie wpływających na zasady i formy finansowania działalności takich struktur. W efekcie rozwiązywano sekcje, redukowano zatrudnienie – np. trenerów, rezygnowano z części zajęć czy organizacji zawodów. W 1991 r. doszło nawet do tego, iż Nadzwyczajny Zjazd gorzowskiego „Startu” zdecydował o samolikwidacji z uwagi na brak środków materialnych. Późniejsze zabiegi części działaczy oraz rosnące zainteresowanie działalnością Związku spowodowały, że jego aktywność została jedynie zawieszona. Wysiłkiem Ryszarda Sawickiego, a głównie pozyskaniem funduszy z Wydziału Infrastruktury Społecznej doprowadziły do wznowienia działalności w 1992 r. pod nazwą Zrzeszenia Sportowego Inwalidów „Start”, któremu żywotność miała zapewniać bliska współpraca ze związkami sportowymi ludzi zdrowych, np. łucznicy przynależeli do klubu „OSIR” Gorzów Wlkp.
W reaktywowaniu Związku obok jego starych działaczy ( R.Sawicki czy E. Ładnowska), szczególne zasługi przypisać należy ówczesnemu Dyrektorowi Wydziału KF i Sportu UW mgr Januszowi Dreczce, Naczelnikowi wydziału Sportu w UM w Gorzowie mgr Stanisławowi Woźniakowi oraz Prezesowi Wojewódzkiej Federacji Sportu dr Ryszardowi Kulczyckiemu. Wymienieni działacze gorąco wspierali zabiegi kierownictwa Związku podkreślając jego ważną rolę w aktywizacji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych. Sytuacja GZSN „Start” zmieniła się zdecydowanie na lepsze po objęciu patronatem przez firmę PUH i „IMPULS”. Na początku 2007 roku odbyło się Nadzwyczajne Walne Zebranie gdzie zmieniono Statut i Zarząd Związku. Przewodniczącym zarządu został wówczas mgr Jerzy Jankowski, a zastępcami Janusz Woźny, Zbigniew Lewkowicz i Bogdan Lotko. Po 2007 roku pod zarządem nowego przewodniczącego „Startu” pana Jerzego Jankowskiego zaczęły się tłuste lata gorzowskiego klubu. Powiększono ilość sekcji sportowych: Lekka Atletyka, Łucznictwo, Ciężary, Tenis stołowy, Szachy, Strzelectwo sportowe, Rugby na wózkach, Sekcja turystyczna. W okresie 2008-2012 „Start” Gorzów stał się najmocniejszym klubem sportu niepełnosprawnych w Polsce, a szczególny prym wiodą sekcje lekkiej atletyki i łucznictwa. Na poparcie tych słów można podać że zawodnicy gorzowskiego Startu zdobyli 20% medali (7 medali w tym, trzy złote, jeden srebrny i trzy brązowe) z ogólnego stanu (36) zdobytych medali na Igrzyskach Paraolimpijskich w Londynie 2012. Do najwybitniejszych zawodników ostatniej dekady należą lekkoatleci: Tomasz Blatkiewicz, Mirosław Pych, Mateusz Michalski, Maciej Lepiato, Łukasz Wietecki, Łukasz Mamczarz, Katarzyna Piekart, Daniel Woźniak, Leszek Ćmikiewicz, ciężarowiec Ryszard Rogala oraz łucznicy: Alicja Bukańska, Małgorzata Korzeniowska, Milena Olszewska, Ryszard Bukański i Marek Kantczak.
